Cruthaítear bratphortaigh i limistéir sléibhe agus leanann siad imlíne na gcnoc. Fásann portaigh ardaithe mar chruinneacháin mhóra, go príomha i lár na tíre. Is breacachan iad araon de thulóg níos tirime ardaithe agus linnte níos fliche agus paistí portaigh.

Áirítear caonach, go háirithe Sfagnam, agus fraoch, fraochán, lus na feannóige, cíb agus féar cadáis, agus léicin ar leith le gnáthphlandaí portaigh.

Tá gnáthóga coillearnaí éagsúla in Éirinn ar nós Coillearnach Dhuillsilteach, ina bhfuil samplaí sármhaithe de speicis dhúchasacha, mar shampla fuinseog, coll, péine agus dair.

Is minic go mbíonn speicis chrainn dhúchasacha eile sna coillearnacha seo freisin; leamhán sléibhe, feoras, beith chlúmhach, cuileann, saileach, fia-úll, caorthann, iúr agus creathach.

Is limistéir iata úruisce iad lochanna agus locháin, de mhéideanna éagsúla ó linnte beaga amuigh ar an bportach oscailte go lochanna móra atá ard i gcuasa na gcoirí sléibhe. Is cuasa iad coirí a fhaightear ar leiceann sléibhe a snoíodh mar gheall ar ghníomhaíocht na n-oighearshruthanna le linn na hoighearaoise deiridh. Tagann an t-uisce sna lochanna ón mbáisteach, ag titim go díreach isteach sa loch nó mar thoradh ar shíothlú trí mhóin dhonn an phortaigh mórthimpeall.

Tá talamh féaraigh cailcreach srianta ina dháileadh agus anois teoranta don chuid is mó de na fánaí géara ar dhromanna eascracha agus ar mhoiréin i lár na tíre. Tá sé le fáil ar léibhinn na sléibhte agus idir an cosán aolchloiche, agus ar shil-leagain oighreach chomh maith ar fud na Boirne. Tá comhdhéanamh neamhghnách flóra ar na tailte féaraigh cailcreach seo, agus mealltar leo luibheolaithe ó gach cearn den domhan staidéar a dhéanamh ar an meascán uathúil seo de phlandaí atá ag fás le chéile.

Tá cosán aolchloiche comhchiallach leis an mBoirinn agus clúdaíonn sé an chuid is mó den Pháirc Náisiúnta, cé go mbíonn sé i mósáic le gnáthóga eile de ghnáth. D’fhéadfaí go mbeadh an cosán mín nó briste.

Is éard atá sna limistéir mhíne den chosán aolchloiche ná clinteanna agus gríoga. Is iad na clinteanna na hachair dhromchla comhréidh atá cosúil le slaba den chosán agus is iad na gríoga na scoilteanna scoilteánacha lena ndiosctar na clinteanna. Soláthraítear leis na gríoga foscadh don ithir le carnadh agus foscadh ón ngaoth freisin.

Tá fraochmhánna fliucha le bratphortaigh cosúil ó thaobh na luibheolaíochta de. Féadfaidh siad tarlú ar chineálacha éagsúla tír-raoin, ach is fearr iad a léiriú ar fhánaí moiréin atá sách géar le drochdhraenáil, áit is annamh a bhíonn an mhóin mórán níos mó ná méadar amháin ar doimhneacht. Áirítear fraoch, fraoch naoscaí, aiteann agus railleog, le fionnán, cíb cheanngheal, ceánnbhán, niamhnaid, luachair chaoráin agus roinnt speiceas fionnmhóna le gnáthspeicis.

Tá go leor speiceas suimiúil le feiceáil i bPáirceanna Náisiúnta na hÉireann ar nós na magairlíní áille agus éagsúla a fhásann sa Bhoirinn. Speicis ar nós an mhagairlín mheidhrigh, an mhagairlín bheachaigh, mhagairlín an fhéileacáin agus mhagairlín na gcuileanna, i measc speicis eile. Tá roinnt speiceas neamhchoitianta i bPáirc Náisiúnta Néifinne Fiáine ar nós an mhóráin réisc; bláth buí neamhchoitianta a fhásann i mborrfhása fliucha ilchothaitheacha; agus na milleanna móna a fhásann feadh bhruacha abhann na Páirce Náisiúnta.

Tá meascán de chrainn dhúchasacha agus neamhdhúchasacha i bPáirc Náisiúnta Ghleann Bheatha. Is iad na príomhspeicis dair ghaelach, beith chlúmhach, caorthann, cuileann, coll, iúr agus creathach. Gné ríthábhachtach freisin is ea péine Albanach dúchasach a cuireadh mar chriosanna foscaidh thart ar chladach an locha tráth. Tá suas le 2,000 síológ le cur mar cheann de na céimeanna tosaigh i bhforbairt cur chuige dearcán-go-crann i leith caomhnú coillearnaí a bhainistiú laistigh den pháirc.

Áirítear an fia rua, an t-iora rua, an madra rua, an giorria Éireannach, bó Chiarraí, caora na Gaillimhe agus an capaillín Chonamara le cuid de speicis dhúchasacha mhamaigh na hÉireann.

Téann an tréad fia rua a fuarthas i bPáirc Náisiúnta Chill Airne siar go dtí an Tréimhse Neoiliteach agus is é an t-aon tréad dúchasach atá fós beo sa tír anois. Cé gur féidir tréada fia rua a fháil in áiteanna eile in Éirinn, is as stoc a athbhunaíodh iad (as Albain go príomha).

Tá na héin gur féidir a fheiceáil in Éirinn flúirseach, lena n-áirítear speicis éan ar díol spéise iad; mar shampla an meirliún, an síolta mhór, an caislín aitinn agus an chearc fhraoigh. Is iad na fabhcúin ghorma na héin is tapúla ar domhan, agus an t-éan is mó a fheictear i bPáirc Náisiúnta Shléibhte Chill Mhantáin. Ní raibh iolair mhara le feiceáil in Éirinn ó thús an 20ú haois go dtí go ndearnadh clár athbhunaithe i bPáirc Náisiúnta Chill Airne, agus anois tá iolair mhara sa spéir arís.

Tá go leor speiceas iontach féileacán in Éirinn ar nós an fritileán réisc atá faoi chosaint. Mar a thugann an t-ainm le fios, is maith leis an bhfritileán réisc talamh fliuch nó riascach agus braitheann sé ar an bplanda greim an diabhail.

Tá Páirc Náisiúnta na Boirne lán le speicis féileacáin; déanta na fírinne, meastar gurb é an ceantar thart ar an Mullach Mór an suíomh féileacáin is saibhre in Éirinn. Taifeadadh anseo 27 de na 33 féileacán imirceacha rialta agus cónaitheacha in Éirinn.

Tá an t-aon reiptíl dúchasach in Éirinn, an t-earc beoga, ildánach ina ghnáthóg agus tá sé le feiceáil I gcoillearnacha, riasca, fraochmhánna agus portaigh. Idir fad ó 10–16 cm, tá coirp fhada acu, cosa gearra agus eireaball barrchaolaithe fada. Tá an t-earc coiteann dúchasach d’Éirinn freisin agus tá sé le feiceáil i gcoillearnacha, i bhfálta sceach, i riasca agus i limistéir ina bhfuil tailte féaraigh tortógacha go príomha. Is iad an t-aon amfaibiach a fhaightear in Éirinn a bhfuil eireaball orthu. Tá an bradán Atlantach dúchasach d’Éirinn agus tá sé i bhformhór ár n-aibhneacha.